حسابداری کشتیرانی ها
درآمدها در یک شرکت حمل و نقل بر اساس بارنامههای صادر شده، محاسبه میشوند. صدور این بارنامهها هر چند روز یکبار صورت میگیرد. همچنین باید هزینه متوسطی را که برای هر حمل و نقل در نظر گرفته شده هم محاسبه کرد. تمام این موارد با توجه به روزهای کاری شرکت، تعیینکننده درآمد یک شرکت باربری هستند.
با توجه به استانداردهای سالانه تعیین شده برای این شرکتها، هزینههای در نظر گرفته شده و مخارج آینده، برقراری و تعادل در درآمدهای یک شرکت حمل و نقل صورت میگیرد. این موارد و رسیدگی به امور مالی، شامل موارد هزینه شده، دریافت شده و مالیاتها هستند که به برقراری این تعادل کمک شایانی میکنند. اصلیترین وظیفه حسابدار در حسابداری شرکت های حمل و نقل، ایجاد تعادلی میان مخارج و درآمدها است.
انواع اسناد حمل و نقل باری (فرمهای مورد نیاز)
نقش دارایی در حسابداری شرکت های حمل و نقل
نظارت اصولی و همهجانبه داراییها از موارد مالی شرکت های حمل و نقل، جلوی تخلف و کم کاری دریافت هزینهها در این شرکتها را میگیرد. در واقع داراییها، تمام درآمدها و هزینههای این شرکتها را بر اساس اصول مصوباتی کشور بررسی میکنند. تمام امور مالیاتی یک شرکت حمل و نقل تحت نظر داراییها قرار میگیرند و با تعیین مالیات لازم برای آنها، توازنی میان هزینهها و درآمدها ایجاد می شود.
تعریف بارنامه در حمل و نقل و انواع آن
شرکت حمل و نقل بعد از دریافت کالا، سندی تحت عنوان بارنامه را صادر میکند. بارنامه، قرارداد حمل کالا نیست. این سند نشان میدهد که قراردادی برای حمل کالا منعقد شده و قبل از صدور بارنامه توافقات لازم برای حمل بار به عمل آمده است. انواع بارنامهها در شرکت های حمل و نقل یا باربری صادر میشوند:
- بارنامه برای حمل و نقل دریایی
- بارنامه برای حمل و نقل هوایی
- بارنامه برای حمل و نقل زمینی
- راه نامه راهآهن
- رسید نامه پستی

نکات ثبت حسابداری برای شرکت های حمل و نقل
حسابدار باید فرایند درآمد شرکت حمل و نقل هوایی و زمینی را که در آن کار میکند، به خوبی بشناسد. شرکت حمل و نقل برای حمل بار مشتریان از رانندگان میخواهد بار را به مقصد برسانند و طی فرایند انتقال بار از فروشنده به خریدار باید بارنامه صادر شود.
بارنامههای تجمیعی برای حسابداری شرکت های حمل و نقل باید بهصورت خام خریداری شوند. این بارنامهها که با شمارههای ثبت شده در شرکت حمل و نقل وجود دارند، توسط حسابداران شرکت تکمیل میشوند.
در صورت خرابی بارنامه، باید گزارش بارنامه خراب شده به شرکت حمل و نقل صورت بگیرد.
پرداخت بارنامهها بهصورت تجمیعی انجام می شود.
حسابداری شرکت های حمل و نقل باید به دست افراد کاربلد سپرده شوند.
صدور سند حسابداری را در دستور کار خود قرار دهید.
هزینه بیمه بار، هزینه بیمه خودرو، هزینه حمل، هزینه سوخت و… در صورت وجود باید در بارنامه نوشته شوند و مشتری از آنها اطلاع پیدا کند.
نرم افزار حسابداری شرکت های حمل و نقل h2
برای حسابداری شرکت های حمل و نقل باید از نرم افزار یکپارچهای استفاده کرد که قسمتهای مختلفی مانند انبارداری، خزانه، حسابداری، درخواست حمل و بارنامه را دارد. در این صورت کاربر با استفاده از نرم افزار برای هر درخواست حمل بار سفارش داده شده، بارنامه تنظیم میکند.
در بارنامه باید اطلاعاتی مانند هزینههای حمل، میزان کالای مورد حمل، اطلاعات راننده، خودرو، مبدا، مقصد، صاحب بار و تحویل گیرنده آن نوشته شود. بهترین نرم افزار حسابداری برای شرکت های حمل و نقل باید بتواند برای هر بارنامه، یک سند حسابداری صادر کند. ثبت طلب راننده، بدهی صاحب بار برای کمیسیون حمل و سایر اقلام هزینهای در این سند الزامی است.
اصطلاحات کاربردی در حسابداری شرکت های حمل و نقل
- اسناد حمل: سند قرارداد حمل، رسید دریافت کالا، سند مالکیت و اسنادی که در صورت بروز خسارت، شرکت میتواند با آن از بیمه خسارت بگیرد، اسناد حمل هستند.
- بارنامه: مدرکی که برای حمل یک بار ارائه می شود، بارنامه است. بارنامه در حمل و نقل بینالمللی کشتیرانی تحت عنوان بیل آف لیدینگ، در جاده و هواپیما با اصطلاح CMR و در راهآهن با اصطلاح CIM شناخته می شود.
- ترانشیپ: روشی گمرکی که به وسیله آن کالا با وسیله حمل و نقل وارد منطقه گمرکی می شود و بعد با وسیله حمل و نقل دیگری به سمت مقصد میرود.
- پروفرما: سیاهه، پیش فاکتور یا پروفرما، سندی است که فروشنده از مبدا آن را به عنوان پیشنهاد فروش، تعیین ارزش و شرایط فروش صادر میکند. مرکز تهیه و توزیع مربوطه هم باید آن را تایید کند.
- CIF: در سیستم حمل و نقل دریایی به بهای تمام شده یک کالا روی عرشه کشتی، CIF گفته می شود. با مجموع هزینههای زیر میتوان مقدار آن را به دست آورد:
)بها کالا در شهر مبدا + هزینه بستهبندی + هزینه کرایه حمل تا بندر در کشور مقصد + هزینه بیمه تا مقصد(
- کاپوتاژ: حمل کالا از یک بندر به بندری در کشور دیگر یا از یک گمرک به گمرک دیگر از طریق کشورهای همجوار را کاپوتاژ میگویند. برای کاپوتاژ، اجرای تشریفات گمرکی و تنظیم دو نوع اظهارنامه گمرکی هنگام خروج کالا از کشور و ورود کالا به کشور دیگر الزامی است.
- VGM: به جرم ناخالص تایید شده یا تاییدیه وزن کانتینر، VGM میگویند. این مولفه وزن کانتینر حملکننده، تمام متعلقات محموله و تمام اقلام همراه بار را نشان میدهد.
- ارزش گمرکی کالاهای صادراتی: به مجموع ارزش مالی کالاها طی فرایند صادرات از کشوری به کشور دیگر، ارزش گمرکی کالاهای صادراتی میگویند. این مولفه، مجموعی از هزینههای حمل و نقل، بستهبندی، بیمه و سایر هزینههای مربوط به ارسال کالا است که به ارز واقعی یا ارز محلی محاسبه می شود.
- اسناد مثبته گمرکی: این اسناد برای تشریفات گمرکی صادر میشوند و نشان میدهند که کالا بهصورت قانونی و مورد تایید وارد کشور شده است. اطلاعات در این اسناد باید مطابق اطلاعات کالای وارداتی باشند.
- اظهارنامه کالا (اظهارنامه گمرکی): سندی که در آن تمام اطلاعات و مشخصات مربوط به کالا از طریق صاحب آن به گمرک ارائه می شود.
- اظهارنامه ورود یا خروج: سندی که مسئول حمل و نقل یا نماینده آن برای ورود یا خروج وسیله نقلیه به گمرکی ارائه میکند. در این اظهارنامه، اطلاعات مربوط به مسیر سفر، بار، وسیله حمل و نقل، ملزومات و کارکنان نوشته میشوند.
- اظهارنامه مبدا: یک سند بینالمللی که توسط اتاق بازرگانی بینالملل، تنظیم و ارائه شده و کشور سازنده کالا را معرفی میکند. در اظهارنامه مبدا، شرح کاملی از مبدا کالای سازنده نوشته شده است.
- فله: کالاهایی مانند شکر، گندم، حبوبات و علوفه که بدون هیچگونه پوشش یا لفافی حمل میشوند.
- کارنه تیر: سند ترانزیتی بینالمللی حمل کالا از راه زمینی برای عبور وسیله نقلیه از کشورهای بین مبدا و مقصد که در کشور مبدا صادر می شود.
- کارنه دو پاساژ: گذرنامه وسیله حمل و نقل جادهای برای ورود موقت
- اعلامیه ارز: سندی بانکی برای ارائه ارز انتقالیافته بهمنظور خرید کالا، هم ارز ریالی آن و تاریخ گشایش اعتبار
- بارانداز: فضایی سرپوشیده بدون دیوار (دیوار در یک طرف یا چند طرف آن وجود ندارد.) برای نگهداری و حفظ کالاها از برف، باران و تابش نور خورشید
- بار نویسی: نوشتن ریز اطلاعات کالا هنگام تخلیه از وسیله نقلیه توسط مامورین مخصوص
- درابک: نوعی مالیات یا عوارض برای ورود کالا به یک کشور یا خروج از آن
- دمپینگ: عرضه کالا با قیمتی کمتر از هزینه نهایی تولید
- فعالیت کریر: حمل و نقل مستقیم کالا از مبدا به مقصد توسط متصدی حقیقی یا حقوقی حمل بار از طریق حمل و نقل هوایی، دریایی، زمینی و ریلی
حسابداری شرکت های حمل و نقل هوایی و زمینی چه چالش هایی دارد؟
تغییرات قیمت سوخت، بزرگترین چالش در حسابداری حمل و نقل شرکتهای هوایی و زمینی است. تغییر در قیمت سوخت تاثیر زیادی روی هزینههای حمل و نقل میگذارد. در نتیجه باید به طور منظم مورد ارزیابی قرار بگیرد.
مدیران شرکتها و هر فردی نمیتواند قوانین مالیاتی حسابداری حمل و نقل هوایی و زمینی را به خوبی درک کند.
قوانین و مقررات مربوط به حسابداری حمل و نقل دائما در حال تغییر هستند. بنابراین باید از یک حسابدار کمک بگیرید که این قوانین و مقررات را دائما مورد بررسی قرار دهد.
حسابداری حمل و نقل چه نقشی در مدیریت مالی شرکتها دارد؟
حسابداری حمل و نقل یکی از شاخههای حسابداری صنعتی است که در آن تراکنشهای مالی و مدیریتی در زمینه حمل و نقل ثبت و بررسی میشوند. حسابدار در این حوزه باید درآمدها، هزینهها، بدهیها و داراییهای مربوطه را ثبت و تحلیل کند. در ادامه توضیح میدهیم که با حسابداری حمل و نقل چگونه میتوان امور مالی شرکتها را مدیریت کرد.
نحوه ثبت تراکنشات مالی و آنالیز آن ها
ثبت درآمدها، قراردادهای حمل و نقل، هزینههای مرتبط با نگهداری و تعمیرات خودروها، هزینههای سوخت و سایر هزینهها جزو تراکنشهای مالی مرتبط با حمل و نقل هستند که حسابدار باید آنها را ثبت و تحلیل کند. مدیران شرکتها با استفاده از این اطلاعات میتوانند از طریق آنالیز این تراکنشها بهصورت دقیق از هزینهها و درآمدهای مرتبط با حمل و نقل آگاه شوند. در نتیجه بهترین برنامه های مدیریتی را برای کم کردن هزینهها و بهبود عملکرد مالی در شرکت تدوین میکنند.
تدبیری برای داراییها و بدهیها
حسابداری حمل و نقل به مدیریت داراییها و بدهیها کمک میکند. بهگونهای که مدیران شرکتها با این شاخه از حسابداری، میتوانند تدبیری برای بدهیهای مرتبط با حمل و نقل داشته باشند.
برنامهریزی مالی برای آینده
مدیران شرکتها به وسیله حسابداری حمل و نقل و تحلیل دقیق درآمدها و هزینههای مرتبط با این بخش از شرکت، برنامهریزی مناسبی برای آینده تدوین میکنند. این برنامهریزی شامل برنامه های سرمایهگذاری، تخصیص منابع مالی و بودجهبندی است.
گزارش مالی
از طریق حسابداری حمل و نقل، گزارشهای مالی دقیقی در اختیار مدیران شرکتها قرار میگیرند. مدیر هر شرکتی با استفاده از این گزارشهای مالی به اطلاعات مهم، دقیق و درستی دست پیدا میکند. در نتیجه صاحبان یک شرکت با اطلاعات این گزارشها میتوانند خیلی راحتتر اعتماد سرمایهگذاران را جلب کنند.
تحلیل امور مالی و پیش بینی
در حسابداری حمل و نقل، ابزارهایی برای پیش بینی و تحلیل امور مالی هم وجود دارد. مدیران شرکتها با استفاده از ابزارها و روشهای تحلیل امور مالی، عملکرد مالی شرکت را پیش بینی و برنامه هایی را بهمنظور بهبود وضعیت مالی اجرا میکنند. در نتیجه برای سرمایه گذاری و برنامه های مالی، بهترین تصمیمها را میگیرند.
سوالات متداول
آیا حق بیمه، حق اداره راه و حق پایانه متغیر هستند؟
در شرکت های حمل و نقل برای حسابرسی به این موارد باید مطابق اسناد مثبته موجود، عمل کرد.
شرکت های حمل و نقل چگونه میتوانند ارزش افزوده را بپردازند؟
در حسابداری این شرکتها، ارزش افزوده را باید در قسمت حق اداره راه پرداخت کرد.
پیش کرایه و پس کرایه را چه کسی میپردازد؟
فروشنده، پیش کرایه و خریدار، پس کرایه را به راننده میپردازد.
درآمد شرکت های حمل و نقل از کجاست؟
شرکت های حمل و نقل باید کمیسیون خود را از راننده دریافت کنند.
منظور از پیش کرایه چیست؟
وجهی که از فروشنده طبق توافق طرفین پرداخت می شود، پیش کرایه نام دارد.
منظور از پس کرایه چیست؟
وجهی که از خریدار طبق توافق طرفین پرداخت می شود، پس کرایه نام دارد. پس کرایه بر اساس نوع بار محاسبه شده و درصدی از کل کرایه حمل است که به عنوان بیمه بار به یکی از دفاتر بیمه پرداخت می شود.
حق کمیسیون یعنی چه؟
مبلغی که شرکت حمل و نقل از رانندگان دریافت می کند، حق کمیسیون است.